tarafından Deyimler de atasözleri gibi kalıplaşmış sözlerdir. Bu kalıplaşmış sözlerin hangisinin atasözü hangisinin deyim olduğu karıştırılmaktadır. Bu karışıklık özellikle cümle biçimindeki deyimlerle atasözleri arasındaki şekil benzerliğinden kaynaklanmaktadır. Ancak atasözleriyle deyimlerin kavram özelliklerine dikkat edilirse, bu karışıklık ortadan kalkar.
Deyimlerin amacı, bir kavramı ya özel kalıp içinde ya da çekici, hoş bir anlatımla belirtmektir. Atasözlerinin amacı ise yol göstermek, ders ve öğüt vermek, ibret almamız için gerçekleri bildirmektir. Deyimi atasözünden ayıran en büyük özellik budur.
·“Tencere yuvarlanmış kapağını bulmuş.” bir deyimdir; çünkü bir durumu anlatmaktadır.
·“Yuvarlanan taş yosun tutmaz.” bir atasözüdür; çünkü nasihat vermektedir.
ÖRNEK SORU:
Aşağıdakilerin hangisindeki deyim, cümleye uygun düşmez?
(LGS 2003)
A)O kadar zayıf ki, karda gezer izini belli etmezdi.
B)Onu bulmak için akşama kadar dolaşmış, ayaklarına kara sular inmişti.
C)Ekonomik durumu öyle bozulmuştu ki, kemer sıkmaktan başka çaresi kalmamıştı.
D)İlkokul öğretmenini göreceği için, içi içine sığmıyordu.
ÇÖZÜM:
“Karda izini belli etmemek” deyimi anlamca cümleye uygun düşmemektedir.
YANIT:A
Deyimlerin amacı, bir kavramı ya özel kalıp içinde ya da çekici, hoş bir anlatımla belirtmektir. Atasözlerinin amacı ise yol göstermek, ders ve öğüt vermek, ibret almamız için gerçekleri bildirmektir. Deyimi atasözünden ayıran en büyük özellik budur.
·“Tencere yuvarlanmış kapağını bulmuş.” bir deyimdir; çünkü bir durumu anlatmaktadır.
·“Yuvarlanan taş yosun tutmaz.” bir atasözüdür; çünkü nasihat vermektedir.
ÖRNEK SORU:
Aşağıdakilerin hangisindeki deyim, cümleye uygun düşmez?
(LGS 2003)
A)O kadar zayıf ki, karda gezer izini belli etmezdi.
B)Onu bulmak için akşama kadar dolaşmış, ayaklarına kara sular inmişti.
C)Ekonomik durumu öyle bozulmuştu ki, kemer sıkmaktan başka çaresi kalmamıştı.
D)İlkokul öğretmenini göreceği için, içi içine sığmıyordu.
ÇÖZÜM:
“Karda izini belli etmemek” deyimi anlamca cümleye uygun düşmemektedir.
YANIT:A
