tarafından Salı Nis. 27, 2010 7:35 pmKedi Eğitilir mi?
Kedilerin eğitilemediği, eğitilmeyi reddettiği söylenir hep, kısmen de
doğrudur. Kedilere, itaat, saldırı veya arama kurtarma eğitimi
veremezsiniz. Kedi eğitimi, ancak yapmasını istemediğimiz bazı
hareketlerinin engellenmesi şeklinde olabilir. Ve bu başına buyruk
dostlarımızla bu eğitim de her zaman başarılı sonuçlar vermeyebilir.
Kedilerin eğitilemez görünmesinin nedeni, eğitildiği konularda son
kararı onların vermesidir. Kedi, insan veya köpek gibi bir sürü hayvanı
olmadığı için, sadece kendi ihtiyaç ve isteklerine göre hareket eder.
Bu başına buyrukluk kedilerin hiçbir şekilde eğitilemeyeceği gibi
yanlış bir kanıya neden olabilir.
Kedilerle uğraşırken son derece sabırlı, sevecen ve gerçekçi olmak
gerekir. Kediniz sizin beklentilerinizi karşılamıyorsa ona kızarak,
istediklerinizi yaptırmaya çalışarak hiçbirşey elde edemezsiniz.
Kedinizin size uyum sağlamak için davranışlarını değiştirmesini
beklemek hata olur.
Kediniz sizin istemediğiniz şeyler yapıyorsa onu kesinlikle
cezalandırmayın. Ceza, eğitime hiçbir yardımda bulunmayacağı gibi,
kedinizin sizden soğumasına da neden olur. Onu cezalandırmak yerine
kaşlarınızı çatıp sertçe hayır derseniz o gerekli mesajı alacaktır.
Kediler bağırtılardan, yüksek ve ani seslerden hoşlanmazlar. Kediniz
istemediğiniz birşey yaptığında yumuşak bir ses tonuyla onu uyarın.
Eğitimde püf noktası, kedinizi neyin motive ettiğini bulmak ve bu
motivasyonla kedinizi ödüllendirmektir. Bu çoğunlukla mama olur ama
bazı kediler oyun oynamayı veya sevgiyle kafalarının okşanmasını da bir
ödül olarak alabilirler. Bir ipucu daha; eğitimin en verimli zamanı
mama saatinden biraz öncedir.
Tuvalet Eğitimi Olan Kedi Etrafa Yapıyorsa
Kedinizi eğitmek için sorunun köküne inmelisiniz. Örneğin, kediniz
tuvaletini kabı dışında başka yerlere yapıyorsa, önce bir veteriner
hekime gösterip bir sağlık sorunu var mı, onu öğrenmek gerekir. Doğanın
temizliğe en düşkün hayvanı, eğer kendi tuvaleti yerine yataklara,
kanepelere veya saksılara yapmayı tercih ediyorsa size açıkça birşey
anlatmaya çalışıyor demektir. Nedenini anlamadan bu davranışı yüzünden
kedinizi cezalandırırsanız, hem size kızdığı için etrafa yapmaya devam
eder hem de siz çözüm yolunda en ufak bir ilerleme dahi kaydedemezsiniz.
Onun yerine niçin tuvaletini başka yerlere yaptığını bulmanız gerekir.
Kum kabı pis olabilir, içinde yeterli kum olmayabilir, tuvalet kabının
yerinden rahatsız olmuş olabilir (mama kabının çok yakınında
olmamalıdır), aileye yeni katılan biri varsa (bebek, başka hayvan) onu
protesto ediyor olabilir vs... Önce kedinize neyin rahatsızlık
verdiğini bulun, ondan sonra çözüm arayın.
Ev Sahibinin Tahtı Sallanıyorsa
Eve yeni bir kedi geldiyse ev sahibi kedi doğal olarak evdeki
hakimiyetini düşünerek bir tedirginlik yaşayabilir. Kedileri
karşılaştırmadan önce birbirlerini kokularından tanımalarıyla başlayın.
Ev sahibi kedinizin bazı eşyalarını misafir kedinize, misafirinki ev
sahibine verin. Birbirlerini görmeden önce kokularına alışırlarsa
görüşme daha başarılı geçebilir. Eğer herhangi bir agresif durum
gözlemlemiyorsanız kediler arasındaki kapalı kapıları açabilirsiniz. Ev
sahibi/ misafir kedi sendromu her zaman başarıyla sonuçlanmayabilir. O
zaman kedileriniz için en iyisi neyse onu yapmalısınız.
Yasak Bölge: Mutfak Tezgahları
Kedinizin mutfak tezgahlarında dolaşmasını istemiyorsanız mutfağınızın
kapısı daima kapalı dursun. Tezgahlarda kedinizin iştahını kabartacak
yemekleri ortada bırakmayın. Tedbirlerinizi önceden alın.
Gözü Dışarda Olan Kediler
Kedinizin açık kapı aralarından dışarıya kaçma huyu varsa, eve
döndüğünde ona bu sorumsuz hareketi yüzünden kızmayın. Tam tersine, eve
döndüğünde onu reddedemeyeceği birşeyle ödüllendirin. Mamayla. İçeri
gelmesi için kuvvetli bir nedeni olduğunu farkına varsın. Ayrıca bu
hareketin pekişmesi için yemekten hemen sonra kedinizi dışarı
çıkarmayın.
Bazı Kediler Hayata Ciddi Bakar
Eğer kediniz 5 dakika okşanmaktan hoşlanıyor ve 6. dakikada sizi
tırmalamaya başlıyorsa, 3. dakikada okşamayı bırakın. Kedinizin
sınırlarını ölçmeyin.
Kedileri sinirlendiklerini belli etmek için bazı uyarı işaretleri
verirler. Kedinizi iyice gözlemleyin, vücut dilini okumaya çalışın. En
basidinden kediniz sinirlenmeye başladığında kulaklarını arkaya
yatırır, gözlerinizin içine dik bakar ve kuyruğunu hızla sağa sola
oynatmaya başlar.
Eğer kediniz oyun oynarken devamlı ellerinizi ısırıyorsa, her
ısırdığında onunla oyun oynamayı bırakarak onu eğitebilirsiniz. Oyun
amaçlı da olsa kediniz sizi ısırdığında ona kızıp vurursanız, oyunun
devam ettiğini düşünecek ve o da sert şekilde sizi ısırmaya
başlayacaktır. Ya da oyun sırasında canını yaktığınız için size kızıp
yine sizi ısıracaktır. Halbuki, ısırdığı zaman onunla ilgilenmiyor
görünürseniz ısırması da zamanla kesilecektir.
Kediniz kucağınızdayken tırnaklarını çıkarıp sizi yoğurması kadar tatlı
his veren birşey yoktur. Ama kedinizin tırnakları uzunsa, birkaç
saniyeden sonra bu yoğurmalar iğne gibi batmaya başlar. İşaret
parmağınızla patisinin üzerine pıt pıt diye vurup �yapma� demeyi
deneyin. İlk seferinde kediniz size şaşkın bir ifadeyle bakacaktır ama
bu sizi yıldırmasın. Kucağınızdayken tırnaklarını çıkarmasını
istemediğiniz anlatmak için defalarca bunu yapmanız gerekebilir.
Kediniz tırnaklarını patisinin içine soktuğunda kafasını sevgiyle
okşayın, ona güzel sözler söyleyin. Bu ödül sayesinde patileri içeri
çekmekle iyi birşey yaptığını anlayacaktır.
Yavru Kedi Bu, Tırmalar
Kediler 1 yaşına kadar en hareketli dönemlerindedir. Hiperaktif
olurlar, evin içinde oradan oraya koştururlar, bizim göremediğimiz
yaratıklarla kavga ederler, yerde yuvarlanırlar, hızlarını alamazlarsa
sizinle oynamak isteyeceklerdir. Yavru kedi için en iyi arkadaş başka
bir kedidir. (Genellikle birden fazla kediyle yaşayan insanların
elleri, tek kediyle yaşayanlarınkine kıyasla daha az çiziklidir.
)
Kedinizi oynatmak için bezden yapılmış bir fare, sıkıştırılmış folyo
kağıdında top vs edinin. Eğer evdeki kedi oyuncak sıkıntısı çekiyorsa
veya oyuncakları ilgisini çekmiyorsa size yönlenecektir. Eğer oyun
sırasında elinizi tırmalayıp ısırırsa ve siz de bu sırada elinizle
oyuna teşvik ederseniz, elinizi oyuncak gibi algılayacağından ısırmayı
alışkanlık haline getirebilir. Bu durumda canınız acıyormuş gibi bir
ses çıkararak elinizi hemen çekin. Elinizi her
ısırdığında/tırmaladığında bunu yapın.
Alternatif Sunmayı Unutmayın
Kedinizi eğitirken daima ona sunacağınız bir alternatifiniz olmalı.
Eğer kanepenin kenarlarında tırnaklarını törpülemesini istemiyorsanız,
hayır, yapma demeniz yeterli olmayacaktır. Ona tırnaklarını
bileyebileceği başka bir yer önermelisiniz. Bunun için de en uygunu
tırmalama kütükleridir. Bu tırmalama kütüğü olduğu halde kanepe
konusunda ısrarcı davranırsa yine de ona kızmayın. Her kanepenin
nasılsa bir ömrü var, sizinki erken yaşlanacak demek ki...
Kısaca toparlayacak olursak;
Pozitif eğitim, kediniz için en iyi motivasyon sağlayan yöntemdir.
Kediniz istediğiniz hareketi yaptıktan hemen sonra onu
ödüllendirirseniz hareketin pekişmesine yardımcı olursunuz.
Yumuşak ve kendinden emin bir ses tonu kullanın. Yapmasını istediğinizi
yaptığında onu ödüllendirdiğinizi sesinizden de onu onayladığını
anlayabileceği bir ton kullanın.
Kedinizi en iyi eğitimi yemek öncesinde verebilirsiniz. Bu, mama ödülünü daha anlamlı kılacaktır.
Kedileri ne kadar erken yaşta eğitmeye başlarsanız o kadar cevap alırsınız.
Çevrede kedinizin dikkatini dağıtacak eşyalar bulundurmamaya özen
gösterin. Tüm dikkatini sizde odaklayabilmesi için açık duran
televizyon ya da radyoyu kapatın.
Eğitim sürelerini 10-15 dakika tutun. Daha uzun bir sure kedinizin sıkılmasına neden olabilir.
Kedinizin kafasını karıştırmamak için ara vermeden yeni hareketler öğretmeyin.
Kediniz gününde değilse ona birşeyler öğretmek için zorlamayın.
Kedinizin huylarını tamamen değiştiremezsiniz, ama sınırlarınızı karşılıklı belirlerseniz kedinizle yaşamanız daha kolay olur.
En kötü ihtimalle bir su tabancasıyla su püskürtmeyi, veya teneke bir
kutunun içine attığınız bozuk paraları şıngırdatmayı deneyebilisiniz.
Kaynaklar: Feline Behaviour, About Cats, Friskies, Pet Place web siteleri ve
Cats Encychlopedia.
Kedilerin eğitilemediği, eğitilmeyi reddettiği söylenir hep, kısmen de
doğrudur. Kedilere, itaat, saldırı veya arama kurtarma eğitimi
veremezsiniz. Kedi eğitimi, ancak yapmasını istemediğimiz bazı
hareketlerinin engellenmesi şeklinde olabilir. Ve bu başına buyruk
dostlarımızla bu eğitim de her zaman başarılı sonuçlar vermeyebilir.
Kedilerin eğitilemez görünmesinin nedeni, eğitildiği konularda son
kararı onların vermesidir. Kedi, insan veya köpek gibi bir sürü hayvanı
olmadığı için, sadece kendi ihtiyaç ve isteklerine göre hareket eder.
Bu başına buyrukluk kedilerin hiçbir şekilde eğitilemeyeceği gibi
yanlış bir kanıya neden olabilir.
Kedilerle uğraşırken son derece sabırlı, sevecen ve gerçekçi olmak
gerekir. Kediniz sizin beklentilerinizi karşılamıyorsa ona kızarak,
istediklerinizi yaptırmaya çalışarak hiçbirşey elde edemezsiniz.
Kedinizin size uyum sağlamak için davranışlarını değiştirmesini
beklemek hata olur.
Kediniz sizin istemediğiniz şeyler yapıyorsa onu kesinlikle
cezalandırmayın. Ceza, eğitime hiçbir yardımda bulunmayacağı gibi,
kedinizin sizden soğumasına da neden olur. Onu cezalandırmak yerine
kaşlarınızı çatıp sertçe hayır derseniz o gerekli mesajı alacaktır.
Kediler bağırtılardan, yüksek ve ani seslerden hoşlanmazlar. Kediniz
istemediğiniz birşey yaptığında yumuşak bir ses tonuyla onu uyarın.
Eğitimde püf noktası, kedinizi neyin motive ettiğini bulmak ve bu
motivasyonla kedinizi ödüllendirmektir. Bu çoğunlukla mama olur ama
bazı kediler oyun oynamayı veya sevgiyle kafalarının okşanmasını da bir
ödül olarak alabilirler. Bir ipucu daha; eğitimin en verimli zamanı
mama saatinden biraz öncedir.
Tuvalet Eğitimi Olan Kedi Etrafa Yapıyorsa
Kedinizi eğitmek için sorunun köküne inmelisiniz. Örneğin, kediniz
tuvaletini kabı dışında başka yerlere yapıyorsa, önce bir veteriner
hekime gösterip bir sağlık sorunu var mı, onu öğrenmek gerekir. Doğanın
temizliğe en düşkün hayvanı, eğer kendi tuvaleti yerine yataklara,
kanepelere veya saksılara yapmayı tercih ediyorsa size açıkça birşey
anlatmaya çalışıyor demektir. Nedenini anlamadan bu davranışı yüzünden
kedinizi cezalandırırsanız, hem size kızdığı için etrafa yapmaya devam
eder hem de siz çözüm yolunda en ufak bir ilerleme dahi kaydedemezsiniz.
Onun yerine niçin tuvaletini başka yerlere yaptığını bulmanız gerekir.
Kum kabı pis olabilir, içinde yeterli kum olmayabilir, tuvalet kabının
yerinden rahatsız olmuş olabilir (mama kabının çok yakınında
olmamalıdır), aileye yeni katılan biri varsa (bebek, başka hayvan) onu
protesto ediyor olabilir vs... Önce kedinize neyin rahatsızlık
verdiğini bulun, ondan sonra çözüm arayın.
Ev Sahibinin Tahtı Sallanıyorsa
Eve yeni bir kedi geldiyse ev sahibi kedi doğal olarak evdeki
hakimiyetini düşünerek bir tedirginlik yaşayabilir. Kedileri
karşılaştırmadan önce birbirlerini kokularından tanımalarıyla başlayın.
Ev sahibi kedinizin bazı eşyalarını misafir kedinize, misafirinki ev
sahibine verin. Birbirlerini görmeden önce kokularına alışırlarsa
görüşme daha başarılı geçebilir. Eğer herhangi bir agresif durum
gözlemlemiyorsanız kediler arasındaki kapalı kapıları açabilirsiniz. Ev
sahibi/ misafir kedi sendromu her zaman başarıyla sonuçlanmayabilir. O
zaman kedileriniz için en iyisi neyse onu yapmalısınız.
Yasak Bölge: Mutfak Tezgahları
Kedinizin mutfak tezgahlarında dolaşmasını istemiyorsanız mutfağınızın
kapısı daima kapalı dursun. Tezgahlarda kedinizin iştahını kabartacak
yemekleri ortada bırakmayın. Tedbirlerinizi önceden alın.
Gözü Dışarda Olan Kediler
Kedinizin açık kapı aralarından dışarıya kaçma huyu varsa, eve
döndüğünde ona bu sorumsuz hareketi yüzünden kızmayın. Tam tersine, eve
döndüğünde onu reddedemeyeceği birşeyle ödüllendirin. Mamayla. İçeri
gelmesi için kuvvetli bir nedeni olduğunu farkına varsın. Ayrıca bu
hareketin pekişmesi için yemekten hemen sonra kedinizi dışarı
çıkarmayın.
Bazı Kediler Hayata Ciddi Bakar
Eğer kediniz 5 dakika okşanmaktan hoşlanıyor ve 6. dakikada sizi
tırmalamaya başlıyorsa, 3. dakikada okşamayı bırakın. Kedinizin
sınırlarını ölçmeyin.
Kedileri sinirlendiklerini belli etmek için bazı uyarı işaretleri
verirler. Kedinizi iyice gözlemleyin, vücut dilini okumaya çalışın. En
basidinden kediniz sinirlenmeye başladığında kulaklarını arkaya
yatırır, gözlerinizin içine dik bakar ve kuyruğunu hızla sağa sola
oynatmaya başlar.
Eğer kediniz oyun oynarken devamlı ellerinizi ısırıyorsa, her
ısırdığında onunla oyun oynamayı bırakarak onu eğitebilirsiniz. Oyun
amaçlı da olsa kediniz sizi ısırdığında ona kızıp vurursanız, oyunun
devam ettiğini düşünecek ve o da sert şekilde sizi ısırmaya
başlayacaktır. Ya da oyun sırasında canını yaktığınız için size kızıp
yine sizi ısıracaktır. Halbuki, ısırdığı zaman onunla ilgilenmiyor
görünürseniz ısırması da zamanla kesilecektir.
Kediniz kucağınızdayken tırnaklarını çıkarıp sizi yoğurması kadar tatlı
his veren birşey yoktur. Ama kedinizin tırnakları uzunsa, birkaç
saniyeden sonra bu yoğurmalar iğne gibi batmaya başlar. İşaret
parmağınızla patisinin üzerine pıt pıt diye vurup �yapma� demeyi
deneyin. İlk seferinde kediniz size şaşkın bir ifadeyle bakacaktır ama
bu sizi yıldırmasın. Kucağınızdayken tırnaklarını çıkarmasını
istemediğiniz anlatmak için defalarca bunu yapmanız gerekebilir.
Kediniz tırnaklarını patisinin içine soktuğunda kafasını sevgiyle
okşayın, ona güzel sözler söyleyin. Bu ödül sayesinde patileri içeri
çekmekle iyi birşey yaptığını anlayacaktır.
Yavru Kedi Bu, Tırmalar
Kediler 1 yaşına kadar en hareketli dönemlerindedir. Hiperaktif
olurlar, evin içinde oradan oraya koştururlar, bizim göremediğimiz
yaratıklarla kavga ederler, yerde yuvarlanırlar, hızlarını alamazlarsa
sizinle oynamak isteyeceklerdir. Yavru kedi için en iyi arkadaş başka
bir kedidir. (Genellikle birden fazla kediyle yaşayan insanların
elleri, tek kediyle yaşayanlarınkine kıyasla daha az çiziklidir.
)Kedinizi oynatmak için bezden yapılmış bir fare, sıkıştırılmış folyo
kağıdında top vs edinin. Eğer evdeki kedi oyuncak sıkıntısı çekiyorsa
veya oyuncakları ilgisini çekmiyorsa size yönlenecektir. Eğer oyun
sırasında elinizi tırmalayıp ısırırsa ve siz de bu sırada elinizle
oyuna teşvik ederseniz, elinizi oyuncak gibi algılayacağından ısırmayı
alışkanlık haline getirebilir. Bu durumda canınız acıyormuş gibi bir
ses çıkararak elinizi hemen çekin. Elinizi her
ısırdığında/tırmaladığında bunu yapın.
Alternatif Sunmayı Unutmayın
Kedinizi eğitirken daima ona sunacağınız bir alternatifiniz olmalı.
Eğer kanepenin kenarlarında tırnaklarını törpülemesini istemiyorsanız,
hayır, yapma demeniz yeterli olmayacaktır. Ona tırnaklarını
bileyebileceği başka bir yer önermelisiniz. Bunun için de en uygunu
tırmalama kütükleridir. Bu tırmalama kütüğü olduğu halde kanepe
konusunda ısrarcı davranırsa yine de ona kızmayın. Her kanepenin
nasılsa bir ömrü var, sizinki erken yaşlanacak demek ki...
Kısaca toparlayacak olursak;
Pozitif eğitim, kediniz için en iyi motivasyon sağlayan yöntemdir.
Kediniz istediğiniz hareketi yaptıktan hemen sonra onu
ödüllendirirseniz hareketin pekişmesine yardımcı olursunuz.
Yumuşak ve kendinden emin bir ses tonu kullanın. Yapmasını istediğinizi
yaptığında onu ödüllendirdiğinizi sesinizden de onu onayladığını
anlayabileceği bir ton kullanın.
Kedinizi en iyi eğitimi yemek öncesinde verebilirsiniz. Bu, mama ödülünü daha anlamlı kılacaktır.
Kedileri ne kadar erken yaşta eğitmeye başlarsanız o kadar cevap alırsınız.
Çevrede kedinizin dikkatini dağıtacak eşyalar bulundurmamaya özen
gösterin. Tüm dikkatini sizde odaklayabilmesi için açık duran
televizyon ya da radyoyu kapatın.
Eğitim sürelerini 10-15 dakika tutun. Daha uzun bir sure kedinizin sıkılmasına neden olabilir.
Kedinizin kafasını karıştırmamak için ara vermeden yeni hareketler öğretmeyin.
Kediniz gününde değilse ona birşeyler öğretmek için zorlamayın.
Kedinizin huylarını tamamen değiştiremezsiniz, ama sınırlarınızı karşılıklı belirlerseniz kedinizle yaşamanız daha kolay olur.
En kötü ihtimalle bir su tabancasıyla su püskürtmeyi, veya teneke bir
kutunun içine attığınız bozuk paraları şıngırdatmayı deneyebilisiniz.
Kaynaklar: Feline Behaviour, About Cats, Friskies, Pet Place web siteleri ve
Cats Encychlopedia.
